Roy Andersson: αυτός ο απίθανος Σουηδός!!!

 

Ο γεννημένος στο Γκέτεμποργκ σουηδός σκηνοθέτης Roy Andersson (1943), με τις τρεις και μόνο ταινίες που γύρισε –στοιχηματίζω ότι δεν πρόκειται να γυρίσει άλλη- ολοκλήρωσε ένα μοναδικό και πρωτοφανές κινηματογραφικό σύμπαν: Μια υπαρξιακή τριλογία χωρίς προηγούμενο στην 7^η Τέχνη. Με την πρώτη σκηνή που βλέπεις στα έργα του λες: όπα εδώ κάτι γίνεται! Σαν να μπαίνεις σε γκαλερί με πίνακες μιας εκπληκτικής ζωγραφικής τεχνοτροπίας. Σκηνές ανθρώπων με πανιασμένα πρόσωπα όπου χωρίς καθόλου γέλιο συμπλέκεται το κωμικό με το δράμα. Ταινίες υψηλής αισθητικής τελειότητας στην εικόνα, χωρίς περίπλοκη και δυσνόητη νοηματική σύλληψη και αυτό το στοιχείο είναι που τον εξαγριώνει εναντίον των συμπατριωτών του που τις θεωρούν πολύ εγκεφαλικές και δύσκολες. Τις ταινίες μου τις καταλαβαίνουν και τα μικρά παιδιά, λέει. Με καθηγητή στη σχολή του τον Μπέργκμαν που, όντας πολιτικά συντηρητικός, όλο τον μάλωνε γιατί έτρεχε συνέχεια στις διαδηλώσεις κατά του πολέμου στο Βιετνάμ και θα σπαταλούσε το ταλέντο που είχε διακρίνει πάνω του. Μετά βγήκε στο κουρμπέτι για την τέχνη και το ψωμί. Ξεκίνησε από την εμπορική διαφήμιση με μαγιονέζες και μαρμελάδες όπου τα πήγε πολύ καλά και σημειώνει ότι οι διαφημίσεις του έμαθαν την λιτότητα του νοήματος. Κάπου στα μέσα του 70 γύρισε και μια σουηδική ιστορία αγάπης που δεν του άρεσε. Και μετά -πολύ αργά το 2000- ξεκίνησε την τριλογία που προαναφέραμε και με το σκεπτικό, όνειρο θα μπορούσε να το πει κανείς, να δημιουργήσει ένα κινηματογραφικό είδος με απόλυτη προτεραιότητα στην εικόνα. Γιατί όπως λέει: οι Ευρωπαίοι σκηνοθέτες ενώ χρησιμοποιούν πολύ καλά σενάρια παραμελούν τελείως την εικόνα.

Η τριλογία του απαρτίζεται από τις ταινίες:

1.  Τραγούδια από το δεύτερο όροφο(2000).

Ο τίτλος προέκυψε από τον όροφο του σπιτιού του και τίποτα άλλο, όπως λέει ο ίδιος.

 

 

 

 

 

2.  Εσείς οι ζωντανοί (2007)

Εδώ ο τίτλος κουβαλάει βαρύ φορτίο αφού προήλθε από το αριστουργηματικό ποίημα του Γκαίτε: Χαρείτε εσείς οι ζωντανοί/ πριν το κρύο κύμα της Λήθης/ γλείψει το πόδι σας.

 

 

 

 

 

 

 

 

3.  Ένα περιστέρι πήγε και έκατσε σε ένα κλαδί συλλογιζόμενο την ύπαρξη του.  (2014)

Εδώ ο τίτλος υπάρχει σε μια σκηνή της ταινίας όπου ο δάσκαλος σε κάποια γιορτή του σχολείου δεν αφήνει το παχουλό κοριτσάκι να πει ένα ποίημα δικό του και χωρίς να ακούγεται από τους συμμαθητές τη ρωτάει πιεστικά τι λέει το ποίημα και η μικρή αρθρώνει με δυσκολία τον τίτλο. Μόνο που αντί το «ύπαρξη του» λέει «πως δεν έχει λεφτά».