Don't look now (1973)

Don't look now!

Η ταινία Μετά τα μεσάνυχτα , όπως είναι ο ελληνικός τίτλος , είναι μια αγγλοιταλική συμπαραγωγή του 1973 σκηνοθετημένη από τον Nicolas Roeg και με πρωταγωνιστές τους Julie Christie & Donald Sutherland.

Στην αρχική σεκάνς βρισκόμαστε κάπου στην αγγλική εξοχή , σ'ένα ήρεμο κι ειδυλλιακό τοπίο όπου δυο παιδιά παίζουν στις παρυφές ενός δάσους και δίπλα σε μια λίμνη, ενώ οι γονείς κάθονται αμέριμνοι δίπλα στο τζάκι. Ο πατέρας συγκεκριμένα, κοιτάζει κάποια σλάιτζ από μια εκκλησία στη Βενετία στην οποία πρόκειται να είναι επικεφαλής της αναστήλωσής της. Σ'ένα από αυτά παρατηρεί μια φιγούρα με κόκκινη κουκούλα να κάθεται σ'ένα στασίδι. Όταν κατά λάθος πέφτει νερό πάνω στην εικόνα, από τη φιγούρα αρχίζει να τρέχει κόκκινο υγρό (αίμα;). Ο πατέρας σαν να αντιλαμβάνεται ότι κάτι κακό συμβαίνει πετιέται έξω κι έντρομος τρέχει προς τη λίμνη όπου ανασύρει την πνιγμένη κόρη του. Το κοριτσάκι φορούσε κόκκινο παλτό.

Στην επόμενη σεκάνς το ζευγάρι βρίσκεται πια στη Βενετία, χειμώνα καιρό, προπαθώντας να συνέλθει από το θάνατο του παιδιού τους. Η Βενετία είναι ένα ιδανικό ψυχρό σκηνικό , μια πόλη που εκείνη την εποχή είναι παραδομένη στη χειμερία νάρκη της. Λίγοι τουρίστες , τα ξενοδοχεία ένα ένα κλείνουν. Όμως το υγρό στοιχείο παραμένει κυρίαρχο , το κόκκινο χρώμα -θυμίζοντας το παλτό της νεκρής αλλά κι εκείνη την περίεργη φιγούρα- είναι παρόν και ναι, εκείνο το αλλόκοτο πλάσμα να τρέχει και να χάνεται στα σκοτεινά σοκάκια είναι επίσης παρόν κι εν τέλει γιατί είναι εκεί , γιατί στοιχειώνει τους νυχτερινούς περίπατους του ζευγαριού; Εκεί , στη Βενετία λοιπόν , το ζευγάρι θα πέσει πάνω σε μια τυφλή μέντιουμ , που επιμένει ότι έρχεται σε επαφή με τη νεκρή κόρη τους κι ότι η νεκρή θέλει να τους προειδοποιήσει ότι κάτι κακό θα συμβεί. Ατυχήματα στην εκκλησία , εικόνες από το μέλλον -ο σύζυγος βλέπει σε βαπορέτο -νεκροφόρα τη σύζυγό του ντυμένη στα μαύρα τη στιγμή που εκτάκτως αυτή λείπει από την πόλη- δείχνουν προς μια δυσοίωνη κατάληξη. Ο θάνατος δε θ'αργήσει να έρθει όταν η αλλόκοτη φιγούρα θα παρασύρει τον πατέρα στο θάνατο σε μια από τις πιο ανατριχιαστικές σκηνές που έχουν υπάρξει. Σε μια ομιχλώδη , νυχτερινή Βενετία όπου η υγρασία στάζει από παντού κι οι δρόμοι είναι παντέρημοι , ο Sutherland κυνηγά την αλλόκοτη φιγούρα -μάλλον γιατί του θυμίζει τη νεκρή του κόρη. Συγχρόνως η Christie τρέχει πίσω από το σύζυγό της ειδοποιημένη από το μέντιουμ ότι το κακό θα συμβεί . Φευ , δε θα προλάβει. Στο τετ-α-τετ του Sutherland με το αλλόκοτο πλάσμα θα διαπιστώσει ότι δεν πρόκειται για παιδί αλλά για ένα κακάσχημο ον που με μια μαχαιριά τον στέλνει...στον άλλο κόσμο.

Η ταινία είναι ποτισμένη με μια δυσοίωνη ατμόσφαιρα κι η Βενετία είναι το ιδανικό σκηνικό. Το παράξενο είναι ότι όλα κι όλοι δείχνουν προς μια μεταφυσική απειλή που πρόκειται να έρθει. Τα αγάλματα με τις αποκρουστικές φιγούρες, οι άνθρωποι τις περισσότερες φορές βουβοί κι αμέτοχοι μοιάζουν σα να γνωρίζουν για το αναπόφευκτο αλλά σιωπούν ,η ίδια η πόλη σκοτεινή , υγρή , βουβή και τέλος η εκκλησία ως χώρος είναι πιο απειλητική από ποτέ- άλλωστε η τελική σκηνή του φόνου εκτυλίσσεται σε μια εκκλησία και συγκεκριμένα στο κωδωνοστάσιο. Η μόνη στιγμή που το ζευγάρι δε βρίσκεται σε ένταση ή υπό απειλή είναι στην περίφημη ερωτική σκηνή η οποία ξεχειλίζει από τρυφερότητα κι είναι πραγματικά από τις ωραιότερες που έχουν σκηνοθετηθεί ποτέ. Όμως παρά την ένταση και την απειλή, η ταινία είναι γυρισμένη παραδόξως με ήρεμο ρυθμό η οποία διακόπτεται βίαια στην τελική μοιραία σκηνή.Γενικά η ταινία είναι τόσο καλογυρισμένη που καμιά σκηνή -ούτε εκείνη που η Christie επιστρέφει εσπευσμένα στην Αγγλία για λίγο -μοιάζει παράταιρη. Υπάρχει κι ένα άλλο στοιχείο που μου είχε κάνει εντύπωση , ότι η ταινία ξεκινά και τελειώνει με δύο κραυγές: Εκείνη του πατέρα όταν ανασύρει τη νεκρή κόρη από τη λίμνη και εκείνη της μέντιουμ στο τέλος όταν αντιλαμβάνεται ότι το κακό έχει συμβεί.

Τέλος λίγα λόγια για τον κεντρικό χαρακτήρα που ενσαρκώνει -έξοχα- ο Donald Sutherland. Όπως αποκαλύπτει η μέντιουμ στη σύζυγό του -που την υποδύεται η υπέροχη Julie Christie- έχει το ''χάρισμα'' , τη δυνατότητα δηλαδή να βλέπει τα μελλούμενα. Γι'αυτό και στην αρχή τρέχει έντρομος προς τη λίμνη μην ξέροντας ακόμη τι έχει πραγματικά συμβεί, το βαπορέτο-νεκροφόρα που είχε ''δει'' , ουσιαστικά κουβαλούσε... αυτόν και στο τέλος λίγο πριν πεθάνει αντιλαμβάνεται -μέσα από ένα αριστοτεχνικό μοντάζ εικόνων- πως ό,τι ''έβλεπε'' ήταν προμηνύματα...

Υ.Γ.: Το σενάριο της ταινίας βασίζεται σε ιστορία της Daphne du Maurier.
Υ.Γ.2.: Η ανάρτηση είναι παλιότερη από άλλο δικό μου blog αλλά την έφερα ξανά στην επιφάνεια με αφορμή ανάρτηση στο blog ''Movie scenes''  στην οποία ανάρτηση μπορείτε να δείτε σκηνή από την ταινία. Και τι σκηνή!