Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2009

Εμείς των υποτίτλων οι…τυχεροί!!!


Εμείς οι Έλληνες θεατές του κινηματογράφου έχουμε ένα κεκτημένο που λόγω συνήθειας δεν το αξιολογούμε όσο πρέπει για το πόσο σημαντικό είναι. Και αυτό είναι οι υπότιτλοι που μπαίνουν στις ξένες ταινίες και που δεν είναι καθόλου αυτονόητο για τους άλλους λαούς. Στη Γαλλία την Ιταλία τη Γερμανία τη Ρωσία και πολλές άλλες μεγάλες χώρες του κόσμου οι ξένες ταινίες παίζονται μεταγλωττισμένες! Και βλέπεις τους ιθαγενείς Παπούα να μιλάνε άπταιστα ιταλικά ή τους Γιαπωνέζους να εκφέρουν αυτή την μοναδικά κοφτή γλώσσα τους σε μακρόσυρτα …γερμανικά!
Και δεν είναι μόνο ότι εμείς αποφεύγουμε τέτοια ευτράπελα, το σημαντικότερο είναι ότι πιάνουμε τη χροιά της φωνής του ηθοποιού που δένει με την έκφραση της κάθε σκηνής. Μπορεί να χάνουμε λίγο από την εικόνα στην προσπάθεια μας να διαβάσουμε, κερδίζουμε όμως πάρα πολύ με το να πιάνουμε αυτό που εκφράζεται με τη φωνή στη συγκεκριμένη σκηνή. Και ας μην γνωρίζουμε τη γλώσσα! Γιατί όσο προικισμένος και αν είναι ο ηθοποιός που βάζει τη φωνή του για το ντουμπλάρισμα ποτέ δεν μπορεί να πιάσει την εκφορά του λόγου που έχει ο ηθοποιός που παίζει και ζει το ρόλο του!
Άσε που έχουμε την τύχη να ακούμε ατόφιες κάποιες μοναδικές φωνές του παγκόσμιου κινηματογράφου. Ένα ζευγάρι Ιταλών σινεφίλ που είχαμε γνωρίσει πριν κάποια χρόνια στην Ίο μας έλεγαν για το μεγάλο παράπονο τους που δεν άκουσαν ποτέ αυτή την μοναδική και ανεπανάληπτη φωνή του Μάρλον Μπράντο!
Όπως δεν την άκουσαν και οι Γερμανοί και τόσοι άλλοι! Και όχι μόνο του Μάρλον Μπράντο, δεν άκουσαν τη βαθιά φωνή της Λωρήν Μπακώλ, εκείνο το «γρέζι» που είχε αυτή της Ρίτας Χαίηγουορθ, τη «γκρινιαστή» φωνή του Νίκολσον, τη μοναδικότητα του Ντεπαρτιέ και του Αλ Πατσίνο, την αγριάδα του Τοσίρο Μιφούνε ή του Μπουρβίλ το «ένρινο κλάμα»! Για να αναφέρω κάποιες εν τάχει.
Με αυτό πάντως που εκπλήσσονται οι ξένοι με εμάς και τους υπότιτλους είναι αυτή η μοναδική ικανότητα μας να τους διαβάζουμε. Κάτι που νομίζω ότι δεν είναι θέμα κάποιας φυλετικής υπεροχής αλλά απλά και μόνο: εξάσκησης! Από το δημοτικό ακόμη στο σινεμά που έπαιζε στο καφενείο του χωριού διαβάζαμε τα λόγια στους υπότιτλους των ξένων έργων. Και στα «καμπόϊκα» που έρχονταν οι αναλφάβητοι τσαμπάσηδες* να δούνε τα άλογα, μας έλεγαν και τους διαβάζαμε μεγαλοφώνως! Το ίδιο και στα «Πάθη του Χριστού» που έρχονταν οι αγράμματες γυναίκες!
Και το ευχάριστο είναι πως η παράδοση των υποτίτλων συνεχίζεται και συνεχίζεται ακόμη η εκγύμναση των νέων! Για να ακούνε τη φωνή στο πρωτότυπο που δεν αντιγράφεται ποτέ όπως π.χ. εκείνο το ανεπανάληπτο: «Μπάμπερ!» το όνομα του νεαρού φυγάδα Ρέντφορντ που φώναζε ο Μπράντο μέσα στη νύχτα , στην Καταδίωξη (Τhe Chase) του Άρθουρ Πεν!!!
.
*τσαμπάσης: ο ειδικός των αλόγων.

10 σχόλια:

crispy είπε...

Μα πόσο δίκιο έχετε! Απορώ πώς οι ξένοι τόσα χρόνια άντέχουν με τις μεταγλωττίσεις και μάλιστα σε αριστουργήματα. Θυμάμαι όταν είχε πρωτοέρθει μια Γαλλίδα φίλη στην Ελλάδα , την πήγα σινεμά όπου έπαιζε το ''Dead again'' με τον αγαπημένο της ηθοποιό τον Robin Willims. Μόνο τα κλάμματα δεν έβαλε , τόσο που συγκινήθηκε που επιτέλοους είχε ακούσει τη φωνή του αγαπημένου της ηθοποιού! Μετά από τόσα χρόνια ακόμα το αναφέρει!

Ελένη Μπέη είπε...

Ειλικρινά δεν κατάλαβα ποτέ γιατί γίνονται αυτές οι ανόητες μεταγλωττίσεις. Όπως λες κι εσύ απογυμνώνεται η ταινία από ένα σοβαρό εκφραστικό μέσο: τη χροιά και τον τόνο της φωνής των ηθοποιών.

Κάποια φορά σε ένα dvd που είχα δανειστεί είχα δυσκολευτεί να βρω τους ελληνικούς υπότιτλους και νομίζοντας πως δεν υπήρχαν άφησα να παίξει με γερμανική μεταγλώτισση. Άντε τώρα να βλέπεις Meryl Streep -μια ηθοποιό που φημίζεται για τις μεταμορφώσεις που κάνει στη φωνή της κατά τις ανάγκες του ρόλου- στις "Γέφυρες του Μάντισον" να μιλάει γερμανικά. Φρικίασα. Εννοείται πως δεν άντεξα να τη δω έτσι την ταινία.

Kameleon είπε...

Χμμ, πολύ ενδιαφέρον το post. Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ για να είμαι ειλικρινής.
Κι όσο σκέφτομαι τον Robert De Niro να στέκεται απέναντι στον καθρέφτη λέγοντας με νεύρο "Tu parles a moi?" τόσο περισσότερο αισθάνομαι τυχερός!

Prokopis Doukas είπε...

Νόμιζα οτι, π.χ. στη Γαλλία, κάποιες κόπιες προβάλλονται υποτιτλισμένες και οι πολλές μεταγλωτισμένες. Η αλήθεια είναι οτι αυτοί χάνουν πολύ από τη μαγεία του σινεμά - κι εμείς κερδίζουμε, ευτυχώς...

Υ.Γ. Αφού σας αρέσει (όπως κι εμένα) η ορθή εκφορά του πρωτότυπου λόγου, θα μου επιτρέψετε μαι διόρθωση: Είναι Depardieu, άρα Ντεπαρντιέ. Και μάλιστα, το τελευταίο ε προφέρεται "κλειστό"... :-)

navarino-s είπε...

@Crispy
Αγαπητή συνεταίρα καλησπέρα!
Χαίρομαι πολύ που σας άγγιξα με την πρώτη μου ανάρτηση και αυτό νομίζω ότι αποτελεί καλό οιωνό για το μέλλον του μπλογκ!

ΥΓ: Αύριο επανακάμπτω στο κλεινόν Άστυ κομίζων τα σχετικά!

navarino-s είπε...

@Νερένια καλώς ήρθες στο νεοσύστατο μπλογκ μας και ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια.
Είναι πολύ χαρακτηριστικό το παράδειγμα σου με τις Γέφυρες του Μάντισον, αυτή την εργάρα και την εκπληκτική Μέρυλ Στριπ....στα γερμανικά!!!!

ΥΓ: Τις μαζέψατε τις ελιές;

navarino-s είπε...

@Kameleon και ο Ντε Νίρο έχει μια άκρως χαρακτηριστική φωνή!
Πετυχημένο παράδειγμα προς αποφυγή η γνωστή ατάκα...στα γαλλικά!!!!
Να είσαι καλά!

navarino-s είπε...

@Prokopis Doukas
Φίλτατε Προκόπη και στη Γαλλία αλλά και αλλού μόνο σε κάτι αφιερώματα σε ταινίες εκτός διανομής από κινηματογραφικές λέσχες, παίζονται οι ταινίες με υπότιτλους.

ΥΓ: Δεκτή με ευχαρίστηση η διόρθωση που άλλωστε είναι και ορθότατη όπως προσυπογράφει και η γαλλόφωνη σύζυγος!

Ανώνυμος είπε...

το κορυφαιο ειναι στην πολωνια.εμεινα για 5-6 μηνες, δεν γνωριζω την γλωσσα αλλα προσεξα οτι στην τηλεοραση τους, ειναι μονο ενα το ατομο που ντουμπλαρει τους ηθοποιους!!ειτε μιλαει αντρας ειτε γυναικα ειτε παιδι ακουγεται η ιδια φωνή!απιστευτο κι ομως αληθινο!ειχα πεθανει στα γελια οταν ειδα μια σκηνη οπου μια κοπελα ουρλιαζε ΑΑΑΑΑΑΑ(ετσι φαινοταν τουλαχιστον) και ακουγες μια φωνη ηρεμη χωρις ενταση αα....

Ανώνυμος είπε...

Βέβαια, ο υποτιτλισμός στην χώρα μας δεν ξεκίνησε παλιότερα γιατί είμασταν περισσότερο άνθρωποι της τέχνης και θέλαμε να απολαμβάνουμε τα original αλλά γιατί η μεταγλώτιση ήταν (και είναι) πολύ ακριβότερη... Για να λέμε και τα πράγματα με το όνοιμά τους. .