Η Περίπτωση Γιάννη Οικονομίδη!!!

Ο Γιάννης Οικονομίδης αν και είναι ένας πολύ προικισμένος σκηνοθέτης που ξέρει να στήνει πολύ καλά τους ηθοποιούς του και να παίρνει από αυτούς το μάξιμουμ ίσως των υποκριτικών τους δυνατοτήτων. Να φτιάχνει σφιχτούς περιεκτικούς και εκπληκτικά ρεαλιστικούς διαλόγους έτσι όπως ακριβώς μιλάνε και στη ζωή οι τύποι των ηρώων του. Και το σπουδαιότερο: παρ’ όλο που χρησιμοποιεί πολύ μικρούς χώρους και μικρά σκηνοθετικά κάδρα –στοιχείο πολύ καθοριστικό για την μείωση του παραγωγικού κόστους- κατορθώνει με την κατάλληλη χρήση της κάμερας να δίνει στις σκηνές του μια πρωτοφανή για ελληνικές ταινίες κίνηση που καθηλώνει τον θεατή.
Έλα όμως που κινδυνεύει να μείνει χωρίς θεατές!

Και αυτό που νόμιζα στην αρχή ότι αποτελεί μόνο δική μου προσωπική αδυναμία –είδα μόνο το Σπιρτόκουτο και από τα διαφημιστικά τρέϊλερ της Ψυχής στο Στόμα και του Μαχαιροβγάλτη δεν θέλησα να τα δω- κατάλαβα τελικά ότι ίσως να είναι και πρόβλημα και άλλων θεατών. Και αυτό, νομίζω, δεν είναι τίποτα περισσότερο από τη γενικότερη φιλοσοφική ματιά που έχουν πάνω στη ζωή και τους ανθρώπους οι ταινίες του κύπριου σκηνοθέτη. Το ότι οι ήρωες του Οικονομίδη είναι τόσο αρνητικοί τύποι ανθρώπων και τόσο απωθητικοί καταντούν στο τέλος αβάσταχτοι για το θεατή, όχι γιατί οι άνθρωποι του ποιοτικού κινηματογράφου θέλουν να δουν κάποιο happy end, αλλά γιατί τόσο αμοράλ χαρακτήρες δεν υπάρχουν κατά βάση ούτε και στη ζωή. Καθ’ ότι όλοι ξέρουμε ότι όλα τα «κατακάθια» της κοινωνίας τα "σκουπίδια" τα "χαμένα κορμιά" τα πιο λούμπεν στοιχεία ακόμη και οι πιο απεχθείς δολοφόνοι, κρύβουν μέσα στα μύχια της ψυχής τους κάποια ψήγματα τρυφερότητας και ανθρωπιάς που έρχεται μια στιγμή και κάτω από ειδικές συνθήκες βγαίνουν στην επιφάνεια και μας εκπλήσσουν.
Και πολλές φορές μέχρι σήμερα με τα έργα τους αρκετοί δημιουργοί της τέχνης σε όλες τις μορφές της (Λογοτεχνία, Θέατρο, Τραγούδι, Κινηματογράφος κλπ) έχουν περιγράψει με μαεστρία τέτοιους ανθρώπους, ανοίγοντας την κατάλληλη στιγμή για τον αναγνώστη, τον ακροατή, ή τον θεατή μια χαραμάδα τρυφερότητας στον ψυχισμό του ήρωα , μιαν αχτίδα φωτός στο σκοτάδι.
Είναι πολλά τα παραδείγματα που μπορώ να αναφέρω αλλά μιας και μιλάμε για κινηματογράφο θα πω δυο σχετικά από αυτή την τέχνη που μου έρχονται με την πρώτη στο νου: το «Midnight Cowboy” του Τζων Σλέσιγκερ και όλες οι ταινίες του Μάϊκ Λη.
Αυτά ως προς τους δημιουργούς της τέχνης και όσο για το κοινό τώρα που έρχεται σε επαφή με το έργο τους, μέθεξη είναι η αρμόδια λέξη, αυτή ακριβώς η θετική διάθεση απέναντι στους ανθρώπους είναι νομίζω που κάνει εμάς τους λάτρεις της 7ης τέχνης να βγαίνουμε από την αίθουσα με μια αίσθηση ψυχικής πληρότητας και να μας φαίνεται ότι πατάμε στο χώμα πιο ελαφρά, όταν έχει προηγηθεί μια πολύ καλή ταινία γιατί νομίζω ότι πολύ βαθειά μέσα μας δουλεύει ανεπαίσθητα η χαρά για το ότι είμαστε άνθρωποι και συμμετέχουμε σε αυτό το πολύπλοκο ταξίδι που λέμε ζωή.
Και επειδή δεν μου αρέσουν πολύ οι θεωρητικολογίες, επιτρέψτε μου να σας διηγηθώ ένα σχετικό περιστατικό που το άκουσα ως μαθητής γυμνασίου στο χωριό από έναν άνθρωπο που έχει παίξει ρόλο σε αυτό και που αν είχα τα μέσα και την τεχνική κατάρτιση θα το έκανα ταινία, τουλάχιστον μικρού μήκους:
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, στα Φιλιατρά της Μεσσηνίας, υπήρχε ένας καταδότης, τρόμος και φόβος των αντιστασιακών. Πανέξυπνος και ικανότατος τύπος έπιανε το μάτι του και το αφτί του την παραμικρή κίνηση και είχε δώσει στην Γκεστάπο και το εκτελεστικό απόσπασμα πολλά παλικάρια από την ευρύτερη περιοχή. Σύχναζε σε ένα παραδοσιακό καφενείο της πλατείας και συνήθιζε να κάθεται –για να ελέγχει το χώρο και την είσοδο- σε έναν πάγκο με σκαμπό που βρισκόταν απέναντι ακριβώς από την πόρτα. Το ΕΑΜ Μεσσηνίας βρισκόταν σε απόγνωση μέχρι που κάποιος έριξε μια ιδέα: στο λιμάνι της Καλαμάτας σε κάποιο καπηλειό σύχναζε ένας φοβερός και τρομερός φονιάς και ληστής και δεινός χειριστής του πιστολιού, που αν τον πλησίαζαν και τον πλήρωναν θα μπορούσε να βγάλει από τη μέση τον καταδότη των Φιλιατρών. Πράγματι, πήγε κάποιος τον βρήκε και του έκανε την πρόταση. Ο τύπος, μετά από σκέψη δέχτηκε και ζήτησε την υπέρογκη αμοιβή του σε χρυσές λίρες. Πήρε τις μισές μπροστά και τις υπόλοιπες θα τις έπαιρνε μετά την ολοκλήρωση της αποστολής. Την άλλη μέρα με το λεωφορείο βρέθηκε στα Φιλιατρά και αφού από το δρόμο εντόπισε το υποψήφιο θύμα του, σε κάποια στιγμή άνοιξε και την πόρτα με το πιστόλι στο χέρι. Η μόνη κίνηση που πρόλαβε να κάνει ο καταδότης ήταν να βάλει τις δυο παλάμες του στη ρίζα του κρανίου εκεί ακριβώς που τον βρήκαν και οι τρεις σφαίρες. Στη συνάντηση στο καπηλειό της Καλαμάτας ο δράστης όχι μόνο αρνήθηκε να πάρει την εξόφληση της συμφωνίας αλλά επέστρεψε και την προκαταβολή λέγοντας στον εμβρόντητο σύνδεσμο:
--Πάρε και αυτά και να τα δώσετε όλα στης χήρες και το ορφανά που έκανε αυτό το καθήκι!
Είναι νέος ακόμη ο Οικονομίδης και μπορεί να βρει το δρόμο του –ήδη μου είπανε πως έκανε τον Μαχαιροβγάλτη λιγάκι πιο σοφτ- γιατί θα είναι μια πολύ μεγάλη απώλεια για τη χώρα μας να χαθεί ένα τόσο σπουδαίο ταλέντο.