Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2010

Play Τime (1967)



Η ταινία ''Play Time'' , η πιο τολμηρή ίσως ταινία του Jacques Tati , υπήρξε για τον δημιουργό της οικονομικός κόλαφος. Όχι μόνο επειδή τα τεράστια σκηνικά της ταινίας - ο Τατί ''έστησε'' ολόκληρη πόλη την επονομαζόμενη και ''Tativille''- τον έφεραν στο χείλος της οικονομικής κατάρρευσης αλλά το χειρότερο , το κοινό της επιφύλαξε ψυχρή υποδοχή.

 Ευτυχώς με τα χρόνια , η προφητική-με τον τρόπο της- αυτή  ταινία επανεκτιμήθηκε , όπως και το ιδιότυπο χιούμορ της. Δεν είναι ''εύκολη'' ταινία και το παράξενο είναι ότι χρειάζεται κανείς να τη δει περισσότερες από μία φορές για να μπορέσει να εκτιμήσει όλα τα στοιχεία , πρόσωπα , καταστάσεις , εικόνες , που περνούν από την ταινία. Κάθε λεπτομέρεια στο σκηνικό, στο στήσιμο των ηθοποιών έχει λόγο ύπαρξης, στο σουρρεαλιστικό κόσμο του Tati ουσιαστικά τίποτα δεν είναι τυχαίο. Σε κάθε σκηνή  συμβαίνουν πολλά πράγματα συγχρόνως και πρέπει το μάτι να ''τρέχει'' σε όλο το πλάνο. Ορισμένες λήψεις,από την άλλη, είναι φιξαρισμένες -δεν κινείται η κάμερα- έτσι ώστε να επιτρέπουν στον θεατή να διαλέξει τι θα δει. Αυτή η ''οπτική ελευθερία''  ενισχύεται από το γεγονός ότι ουσιαστικά δεν υπάρχει πλοκή! Τι συμβαίνει στην ταινία; Όχι πολλά . Βλέπουμε τον κο. Υλώ και μια ομάδα Αμερικανίδων τουριστριών να περιφέρονται στο αεροδρόμιο ,και μετά σ'ένα μοντέρνο κτίριο , σε μια έκθεση μοντέρνων επίπλων , σε μια μοντέρνα πολυκατοικία , σ'ένα night club. Όλα αυτά συμβαίνουν σ'ένα φουτουριστικό Παρίσι φτιαγμένο από γυαλί και μπετόν που μιλά σχεδόν αποκλειστικά ...αγγλικά! Τις ελάχιστες φορές που φαίνεται το ''παλιό'' Παρίσι -2-3 χαρακτηριστικά μνημεία του- είναι από αντανακλάσεις πάνω σε γυάλινες πόρτες που ανοίγουν ή κλείνουν , μακρυνές , φευγαλέες εικόνες. Και λίγο πριν τελειώσει η ταινία έχουμε μια σύναξη από κλασικές φωνακλάδικες παριζιάνικες φιγούρες που επιμένουν...γαλλικά!
Χαρακτηριστικές σκηνές της ταινίας είναι:
 Η ''περιήγηση'' του κου. Υλώ σ'ένα λαβυρινθώδες συγκρότημα γραφείων.

Η επίσκεψή του σε μια μοντέρνα πολυκατοικία. Σε κάποια στιγμή , η σκηνή μοιάζει σαν να έχει κανείς μπροστά του τέσσερις ανοιχτές τηλεοράσεις.

Η σκηνή στο night club που κρατά αρκετή ώρα κι είναι εντελώς ντελιριακή - θυμίζει το ''Party'' του Blake Edwards!
Η τελική σκηνή της ταινίας όπου η κυκλοφοριακή συμφόρηση στους δρόμους θυμίζει τα αλογάκια του λούνα παρκ.


Ο Jacques Tati θέλησε να σαρκάσει την ''μοντερνοποίηση'' της εποχής του. Το πώς περιγράφει τον μοντέρνο κόσμο στην ταινία, δεν απέχει πια στις μέρες μας από την πραγματικότητα. Εκεί νομίζω που έπεσε έξω είναι στην ''αμερικανοποίηση'' των συμπατριωτών του. Έχω την εντύπωση ότι οι Γάλλοι αντιστάθηκαν περισσότερο απ'όσο πίστευε ο ίδιος!

Δευτέρα 18 Ιανουαρίου 2010

"Ο Δράκος" (1956): Η Πρώτη Ταινία του Ελληνικου Κινηματογράφου!!!

"Ο Δράκος" του Νίκου Κούνδουρου που γυρίστηκε το 1956 θεωρείται από πολλούς ότι αποτελεί την απαρχή του Ελληνικού Κινηματογράφου! Η κινηματογραφική παραγωγή στην χώρα μας είχε ξεκινήσει από τα τέλη της δεκαετίας του '20 αλλά όπως γίνεται συνήθως με αυτά τα πράγματα οι πρώτες ταινίες είχανε έντονα τα στοιχεία του πρωτόλειου. Ακολούθησε η δικτατορία του Μεταξά, η Κατοχή, ο Εμφύλιος και από τα μέσα της δεκαετίας του '50 αρχίζουμε να μιλάμε για σοβαρό κινηματογράφο.


"Ο Δράκος" όπως είπαμε αποτελεί το σημείο αναφοράς αυτής της σημαντικής στροφής της 7ης Τέχνης στη Χώρα μας.
Σκηνοθεσία: Νίκος Κούνδουρος. Σενάριο: Ιάκωβος Καμπανέλλης. Φωτογραφία: Κώστας Θεοδωρίδης. Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις. Ερμηνείες: Ντίνος Ηλιόπουλος Μαργαρίτα Παπαγεωργίου, Γιάννης Αργύρης, Θανάσης Βέγγος, Μαρία Λεκάκη, Φρίξος Νάσος, Ανέστης Βλάχος, Ανδρέας Ντούζος, Ζανίνο.
Υπόθεση: Ένας ασήμαντος τραπεζικός υπάλληλος, ένας μοναχικός άνθρωπος, ετοιμάζεται να περάσει την παραμονή της Πρωτοχρονιάς εντελώς μόνος του. Όταν τρομοκρατημένος συνειδητοποιεί ότι μοιάζει μ’ έναν κακοποιό που οι εφημερίδες αποκαλούν «Ο Δράκος». Λόγω της παρεξήγησης, η αστυνομία τον καταδιώκει και αυτός βρίσκει καταφύγιο σ’ ένα καμπαρέ. Μες στη διφορούμενη γοητεία της νύχτας, μία συμμορία του υποκόσμου τον αντιμετωπίζει ως τον γνήσιο Δράκο και μία χορεύτρια του καμπαρέ τον συμπαθεί. Σταδιακά ταυτίζεται με τον καινούργιο του ρόλο, και η επιθυμία του να δραπετεύσει απ’ την γκρίζα του ζωή και να γίνει «κάποιος» τον ωθεί στο να ηγηθεί μιας ληστείας αρχαιοτήτων. Όταν αποκαλύπτεται η αλήθεια, ο Δράκος βρίσκει τραγικό τέλος.

Πρόκειται για μια ατμοσφαιρική ταινία σε στυλ φιλμ νουάρ, ένα είδος πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα και μάλιστα με το ασυνήθιστο και ανεπίτρεπτο για την εποχή "unhappy end"! Γι' αυτό και οι αρνητικές κριτικές που απέσπασε από κάποιους κριτικούς. Ο χρόνος πάντως απέδειξε ότι αντέχει σε αυτόν η ταινία, με τις όποιες ατέλειες και ερμηνευτικές υπερβολές που μπορεί να διαθέτει. Και αυτό το κριτήριο: της αντοχής στο χρόνο, είναι πιστεύω, και το κορυφαίο για κάθε έργο τέχνης.
Δυο πράγματα που με εντυπωσίασαν από την πρώτη φορά και συνεχίζουν να με μαγεύουν κάθε φορά που τη βλέπω στην τηλεόραση, είναι η αποτύπωση αυτής της πυρετώδους έντασης στους δρόμους της Αθήνας την παραμονή της Πρωτοχρονιάς και οι εκπληκτικές σκηνές του καμπαρέ με τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι.


Ο κ. Στάθης Βαλούκος στο βιβλίο του "Φιλμογραφία του ελληνικού κινηματογράφου" παραθέτει απόψεις και γνώμες για την ταινία από εκείνη την εποχή που έχουν πολύ ενδιαφέρον:
"...φιλμ συναρπαστικό με ποιητική έμπνευση που φτάνει σε στιγμές αληθινής έκστασης" Φρανσουά Τριφό.
"..ο κινηματογράφος μας απέκτησε την πρώτη του ταινία και το 1956 πρέπει να θεωρείται σαν η χρονιά του περάσματος από την Προϊστορία στην Ιστορία του Ελληνικού κινηματογράφου". Β. Ραφαηλίδης
"...ο Δράκος αποτελεί τη συγκλονιστική προσφορά της Ελλάδος στη διεθνή κινηματογραφική ποίηση". Ρ. Σώκου
"Ο Δράκος πηγαίνει πολύ μακρύτερα και πολύ βαθύτερα από όποια άλλη ελληνική ταινία". Μ.Πλωρίτης
" Η λύση που δίνει αποδείχνεται πολύ σφαλερή, επομένως δεν υπάρχει λύση. Ο κύριος Καμπανέλλης δεν θέλει να δει λυτρωτικάς δυνάμεις μέσα στη σύγχρονη πραγματικότητα..." Α. Μοσχοβάκης
"Μια κακή ταινία. Ψεύτικη, φτιαχτή, γεμάτη υπερβολές. Μόνο μια αρρωστημένη φαντασία είναι δυνατόν να διανοηθεί και να παρουσιάσει τέτοια τέρατα. Κρίμα! Κρίμα! Κρίμα!" Αχ. Μαμάκης
"Πρόκειται για μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ταινίες που μας προσέφερε τελευταία το ευρωπαϊκό κλίμα". Μ. Καραγάτσης
"Ο ελληνικός κινηματογράφος γέννησε με το Δράκο, τον πρώτο καλλιτέχνη, τον σκηνοθέτη Νίκο Κούνδουρο". Νίκος Τσιφόρος

Τετάρτη 13 Ιανουαρίου 2010

Una giornata particolare (1977)

Η Comedia all'italiana υπήρξε ένα πολύ ιδιαίτερο είδος κινηματογράφου , γιατί συνδύαζε τόσο όμορφα το κωμικό με το δραματικό στοιχείο. Τα πρώτα χρόνια (τέλη δεκαετίας του 50 και 60) δινόταν περισσότερη έμφαση στο κωμικό στοιχείο, στρίβοντας όμως στη δεκαετία του 70 οι ταινίες της comedia έγιναν πιο πικρές , ξεχείλιζαν από ειρωνεία κι ενίοτε έπαιρναν ένα έντονα δραματικό τόνο που αιφνιδίαζε τον θεατή. Ο σκηνοθέτης που ίσως, περισσότερο απ'όλους, ευθύνεται για τη δραματική μεταστροφή της comedia , δεν  είναι άλλος από τον Ettore Scola . Δύο ταινίες του σημάδεψαν τη δεκαετία του 70 . Το ''Βίαιοι , βρώμικοι και κακοί'' (1976) και το αριστουργηματικό






Βρισκόμαστε στα τέλη της δεκαετίας του 30 κι ο Αδόλφος Χίτλερ πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στη Ρώμη. Όλοι οι Ρωμαίοι έχουν ξεσηκωθεί κι οι μελανοχιτώνες , μικροί και μεγάλοι, έχουν ξεχυθεί στους δρόμους. Όλοι εκτός από δύο: την πολύτεκνη νοικοκυρά Αντονιέτα και τον ομοφυλόφιλο απολυμένο δημοσιογράφο Γκαμπριέλε. Η τυχαία γνωριμία τους θα είναι η αρχή μιας πραγματικά ξεχωριστής μέρας και για τους δύο. Μια μέρα κατα τη διάρκεια της οποίας θα μάθουν πολλά ο ένας για τον άλλον , θα συγκρουστούν , θα αποκαλύψουν , θα κλάψουν , θα γελάσουν , θα κάνουν έρωτα και στο τέλος της ημέρας θα χωρίσουν φίλοι πια, περισσότερο ήρεμοι και λιγότερο πικραμένοι απ'όσα τους έτυχαν στη ζωή.





Όλα αυτά συμβαίνουν σ'ένα συγκρότημα πολυκατοικιών το οποίο στην κυριολεξία έχει αδειάσει , αφού όλοι έχουν τρέξει να χαιρετίσουν τον ναζί αρχηγό. Ο σκηνοθέτης ξεκινά την ταινία του με επίκαιρα της εποχής όπου παρουσιάζεται η επίσημη επίσκεψη του Χίτλερ. Ακολουθεί η  πρώτη σεκανς όπου βλέπουμε την οικογένεια της Αντονιέτας να ξυπνά , ο σύζυγος και τα 6 παιδιά της να ετοιμάζονται για την παρέλαση , όπως κι εκατοντάδες άλλοι των γύρω διαμερισμάτων. Ένα ποτάμι μελανοχιτώνων ξεχύνεται από το προαύλιο προς το δρόμο , φωνές , γέλια, οχλαγωγή κι όταν πια φεύγει κι ο τελευταίος...σιωπή. Μέχρι που η θυρωρός (χαφιές) βάζει στη διαπασών το ράδιό της κι έτσι δεν περνά στιγμή στην ταινία χωρίς να μας υπενθυμίζει τι συμβαίνει μερικά χιλιόμετρα πιο πέρα στην Αιώνια πόλη.






Έτσι κάτω από του ήχους του φασιστικού ραδιοπρογράμματος ο φτωχός , μίζερος κόσμος της Αντονιέτας θα ενωθεί με αυτόν του διωκόμενου , φοβισμένου Γκαμπριέλε. Συνθλιμμένοι κι οι δύο από τη ζωή τους , για λίγο θα ανασάνουν.
Και στο τέλος ενώ βραδιάζει , το προαύλιο θα αρχίσει να πλημμυρίζει από ενθουσιασμένους μελανοχιτώνες που γυρίζουν σπίτια τους , φωνές , γέλια , οχλαγωγή...και μετά σιωπή. Ο καθένας σπίτι του. Τα πατζούρια κλείνουν...




Για την Αντονιέτα η ζωή θα συνεχιστεί στο στενάχωρο διαμέρισμα και με τις προσβολές του συζύγου. Για τον Γκαμπριέλε στη Σαρδηνία εξόριστος...
Μια ξεχωριστή ταινία λοιπόν με πρωταγωνιστές την Sophia Loren και τον Marcello Mastroianni , εξαιρετικοί κι ιδιαίτερα συγκινητικοί κι οι δύο.
Trivia: Η Αλεσσάντρα Μουσολίνι , εγγονή του δικτάτορα , είχε ένα μικρό ρόλο στην ταινία.

Πέμπτη 7 Ιανουαρίου 2010

ΓΟΥΕΝΤΙ & ΛΟΥΣΙ: Ένα Οδοιπορικό Τρυφερής Ανθρωπιάς!!!


Σκηνοθεσία: Κέλι Ράϊτσαρντ
Σενάριο: Τζόναθαν Ρέϊμοντ
Ηθοποιοί: Μισέλ Γουίλιαμς, σκυλί Λούσι, Γουίλ Πάτον, Γουόλτερ Ντάλτον. ΗΠΑ: 2008 (Ανεξάρτητη Παραγωγή)
Στόρυ: Η Γουέντι, μια κοπέλα από την πολιτεία της Ιντιάνα, ξεκινάει ένα μοναχικό και μακρύ ταξίδι για την Αλάσκα. Με μοναδική παρέα τη σκυλίτσα της τη Λούσι, ένα γλυκύτατο τετράποδο με εκφραστικά μάτια. Πάει, λέει, για να βρει δουλειά και διανύει όλες τις μεσοδυτικές πολιτείες με ένα προβληματικό αυτοκίνητο μέσα στο οποίο κοιμάται ενώ πλένεται στις δημόσιες τουαλέτες. Συναντάει ανθρώπους περίεργους και πολλές δυσκολίες. Όταν φτάνει σε κάποια πόλη του Όρεγκον, χαλάει το αμάξι της, συλλαμβάνεται για κλοπή μιας κονσέρβας σκυλοτροφής, χάνει τη Λούσι και επιδίδεται σε μια εναγώνια αναζήτηση της.
Απλή ιστορία μέσα από την οποία περνάει η καθημερινότητα της ζωής με μικρά περιστατικά που αναδεικνύουν το μεγάλο. Με τους κακούς αλλά και τους καλούς ανθρώπους, όπως εκείνος ο γερο-σεκιουριτάς με τα δεμένα σε κότσο μαλλιά του -παραπομπή ίσως σε κάποιο αντισυμβατικό παρελθόν- που τη βοηθάει όσο του επιτρέπει και αυτουνού η δύσκολη οικονομική του κατάσταση. Ή εκείνη η συγκλονιστική σκηνή με τον τρελό τη νύχτα στο δάσος που κοιμάται η Γουέντι και που περνάει νομίζω στο πάνθεον του παγκόσμιου κινηματογράφου
Μια ταινία που αξίζει να την δει κανείς όχι μόνο γιατί είναι ένα γοητευτικό ρόουντ μούβι, αλλά γιατί είναι μία ανεξάρτητη παραγωγή με απλή φωτογραφία και φυσικούς ήχους,
μακριά από τις θορυβώδεις και καταιγιστικές υπερπαραγωγές του Χόλυγουντ. Ένας μινιμαλισμός στην υπόθεση και στα μέσα που πολλές στιγμές σε κάνει να σκέφτεσαι τον Περσικό κινηματογράφο. Ίσως να συμβαίνει δηλαδή εδώ αυτό το πρωτοφανές: η επιρροή του μητροπολιτικού κέντρου της 7ης Τέχνης από τη φτωχή περιφέρεια! Το μπαλόνι, το παπούτσι, το τετράδιο και τα άλλα απλά θέματα που διαχειρίζεται ο Κιαροστάμι και οι συμπατριώτες του, εδώ έχουν αντικατασταθεί από το σκυλάκι τη Λούσι.
Μια ταινία που αξίζει να τη δει κάθε άνθρωπος που αγαπάει το σινεμά στην απλή του μορφή, και θέλει να στηρίξει τις ανεξάρτητες παραγωγές που πάνε κόντρα στα μεγαθήρια του παγκόσμιου κινηματογραφικού κατεστημένου!

Σάββατο 2 Ιανουαρίου 2010

Ocean's Eleven (the real thing)

''The rat pack''  είχε αποκαλέσει κάποτε η Lauren Bacall την παλιοπαρέα του συζύγου της Humphrey Bogart. Τα υπόλοιπα μέλη του rat pack ήταν οi Frank Sinatra , Dean Martin , Peter Lawford , Joey Bishop & Sammy Davis jr. O Humphrey Bogart ήταν το πρώτο μέλος της παρέας που εγκατέλειψε τον μάταιο τούτο κόσμο , συγκεκριμένα το 1957. Τρία χρόνια μετά οι υπόλοιποι της παρέας πρωταγωνίστησαν στην περίφημη ταινία:

''Ocean's eleven (1960)''
Στην ταινία 11 φίλοι , που πολέμησαν μαζί στον πόλεμο , θα προσπαθήσουν να κάνουν το colpo grosso , ληστεύοντας με την αλλαγή του χρόνου, ούτε λίγο ούτε πολύ, 5 καζίνο του Λας Βέγκας ταυτόχρονα! Το πώς  δεν έχει πια κι ιδιαίτερη σημασία , άλλωστε με τα σημερινά δεδομένα σε τεχνολογικές γνώσεις και τόσες ταινίες που έχουν γίνει έκτοτε με ...πιο προηγμένο εξοπλισμό , μάλλον ο τρόπος που διάλεξαν οι φίλοι του Ocean (Frank Sinatra) μοιάζει ...αφελής!
Αυτό που αρέσει όμως στην ταινία είναι η παρεϊστικη ατμόσφαιρα - οι ηθοποιοί μοιάζουν να διασκεδάζουν αφάνταστα και σε κάποιες σκηνές έχει κανείς την εντύπωση ότι το έχουν ρίξει στην πλάκα!-, η κομψότητα εκείνης της εποχής , το υπέρλαμπρο Las Vegas , η αφθονία μιας κοινωνίας που έμοιαζε να τα έχει όλα. Ο Dean Martin κι ο Sammy Davis Jr. πιάνουν το τραγούδι 2-3 φορές, με τις υπέροχες  φωνές τους γεμίζουν με όμορφες μελωδίες την ταινία κι όλα μοιάζουν να πηγαίνουν περίφημα. Ακόμα κι η ληστεία επιτυγχάνεται κι έτσι μεσάνυχτα Πρωτοχρονιάς 5 καζίνο του Las Vegas βρίσκονται με μερικά εκατομμύρια δολλάρια λιγότερα στα ταμεία τους!

Αλοίμονο όμως , ο περίφημος ''ανθρώπινος παράγοντας'' καραδοκεί. Τα πράγματα στραβώνουν όταν πεθαίνει ξαφνικά ο ένας εκ των 11 , για να οδηγηθούμε σ'ένα απρόσμενο τέλος όπου ...όλα γίνονται καπνός!
Λατρεύω την τελευταία σκηνή της ταινίας όπου μεσημεράκι πια της πρώτης μέρας του χρόνου , οι 10 εναπομείναντες περπατούν απογοητευμένοι στο δρόμο , σκυφτοί , με τα χέρια στις τσέπες ενώ έχουν αρχίσει να πέφτουν από πάνω τους οι τίτλοι τέλους. Classic.
Trivia: Στην ταινία κάνει μια cameo εμφάνιση η Shirley MacLaine (δεν αναφέρεται το όνομά της στα credits ) στο ρόλο μιας μεθυσμένης. H MacLaine εθεωρείτο κατά κάποιον τρόπο το θηλυκό μέλος του rat pack.



Απολαύστε τον Sammy Davis Jr. να τραγουδά σε μια σκηνή της ταινίας.