Μια ξεχασμένη και άκρως επίκαιρη εργάρα!!!

Πρόκειται για την αριστουργηματική ταινία του Larry Peerce: " The Incident (1967)" που στην Ελλάδα παίχτηκε με τον τίτλο: "Νέα Υόρκη ώρα: 3.οο΄"Την είχα δει τότε ως φοιτητής -και δεν έτυχε να την ξαναδώ ποτέ πια- και με είχε συγκλονίσει με το ρυθμό της, την ένταση και την τόσο πετυχημένη κοινωνική της αλληγορία. Μια αλληγορία που για εμάς τους Έλληνες με τη χούντα είχε να κάνει με το "κοίτα τη δουλίτσα σου" που έλεγαν οι πολλοί, μια αλληγορία που είναι και πάλι επίκαιρη σήμερα με την επέλαση του ΔΝΤ και του Μνημονίου, σήμερα που γίνεται και πάλι επιτακτική η ανάγκη για από κοινού δράση και αλληλεγγύη.

Συγκεκριμένα:

Σε έναν μεταμεσονύκτιο συρμό του μετρό της Νέας Υόρκης μπουκάρουν δυο άκρως επικίνδυνοι και εγκληματικοί τύποι (τους υποδύονται ο Tony Musante και ο Martin Sheen κάνοντας και οι δυο τους το ντεπούτο μιας μεγάλης κινηματογραφικής καριέρας). Έξαλλοι μεθυσμένοι και βδελυροί κάνουνε χαβαλέ και κατατρομοκρατούν τους αργοπορημένους επιβάτες για το οποίους ο σκηνοθέτης έχει φροντίσει να μας δείξει από πριν κάποια στοιχεία της κοινωνικής τους θέσης και του χαρακτήρα τους: ποιοι είναι πως σκέφτονται, κάποιοι μάλιστα παριστάνουν και τους παλικαράδες.

Τους χλευάζουν λοιπόν οι τύποι έναν-έναν, τους φτύνουν, ερωτοτροπούν χυδαία με τις γυναίκες τους και αυτοί δεν αντιδρούν γιατί ο καθένας θέλει να σώσει τον εαυτούλη του, ενώ ο συχετισμός των δυνάμεων είναι τέτοιος που αν πέσουν όλοι μαζί πάνω τους θα τους συντρίψουν! Γίνονται πολλά και φοβερά με ένα απίθανο και απρόσμενο τέλος. Σας τη συστήνω ανεπιφύλακτα.

Είχα την τύχη μάλιστα να βρω και στο YouTube και ένα απόσπασμα που σας το παραθέτω για να πάρετε μια κάποια γεύση:

Σκηνοθεσία:

Larry Peerce:

Σενάριο:
Nicholas E. Baehr

Ηθοποιοί:
Beau Bridges Ruby Dee Robert Fields Jack Gilford Mike Kellin Ed McMahon Gary Merrill Donna Mills Tony Musante Martin Sheen

The Van

Η Καντίνα είναι μια όμορφη ταινία του σκηνοθέτη Stephen Frears γυρισμένη το 1996 και βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Ιρλανδού συγγραφέα Roddy Doyle.
Βρισκόμαστε κάπου στα περίχωρα του Δουβλίνου. Ο Μπίμπο έχει μόλις απολυθεί. Αποφασίζει να επενδύσει τα λεφτά της αποζημίωσης σε μια καντίνα, έτσι ζητά τη βοήθεια του καλού του φίλου Larry , ο οποίος όντας χρόνια άνεργος δέχεται με χαρά την πρόταση του Μπίμπο. Η συνεργασία των δύο φίλων θα θέσει σε δοκιμασία τη φιλία τους , η οποία θα περάσει από σαράντα κύματα . Στο τέλος , ο Μπίμπο απελπισμένος που βλέπει τη φιλία του με τον Larry να καταστρέφεται , θα προχωρήσει σε δραστικές λύσεις!

Γλυκόπικρη ταινία στο γνωστό ύφος της αγγλικής σχολής των κοινωνικών ταινιών. Κυριαρχούν οι χιουμοριστικές σκηνές που εναλάσσονται με κάποιες -εξ απαλών ονύχων - δραματικές. Χαρακτήρες που αντιπροσωπεύουν την ιρλανδική ψυχή , εκπρόσωποι της εργατικής τάξης , απλοί , καθημερινοί, αυτοσαρκαστικοί, αισιόδοξοι παρά τις δυσκολίες , άλλοτε επιπόλαιοι , δύστροποι ,  αλλά πάντα ηθικά ακέραιοι. Και φυσικά φανατικοί...ποδοσφαιρόφιλοι! Στην ταινία οι ήρωες μαζεύονται στην pub  κι ενώ η Guinness ρέει άφθονη παρακολουθούν, με φίλους και συζύγους, το Μουντιάλ του 1990 όπου συμμετέχει η Ιρλανδία. Στην αρχή η εθνική ομάδα πάει καλά κι επικρατεί κύμα ενθουσιασμού. Στο κρίσιμο όμως παιχνίδι οι Ιρλανδοί χάνουν από τους Ιταλούς με γκολ του Σκυλάτσι. Την άλλη μέρα όλοι κυκλοφορούν με μπλουζάκια που γράφουν ''Fuck Schillaci''!
Η ταινία όπως είπαμε βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Roddy Doyle. Είναι το τρίτο μέρος της τριλογίας ''The Barrytown trilogy''. Τόσο το πρώτο μέρος όσο και το δεύτερο γυρίστηκαν σε ταινίες. Το πρώτο δεν είναι άλλο από την αγαπημένη ταινία The Commitments σε σκηνοθεσία Alan Parker ενώ το δεύτερο μέρος είναι η ταινία Το πιτσιρίκι σε σκηνοθεσία Stephen Frears. Συνδετικός κρίκος των τριών ταινιών -και αντίστοιχων βιβλίων- είναι ο Larry τον οποίο υποδύεται και στις τρεις ο γνωστός Ιρλανδός ηθοποιός Colm Meaney.

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ (2003) !!!

ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ: Αντρέι Ζβάτζιντσεφ (Andrei Zvyagintsev)
ΧΩΡΑ: Ρωσία 2003

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 105’
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Μιχαήλ Κρίτσμαν
ΜΟΥΣΙΚΗ: Andrey Dergatchev
ΣΕΝΑΡΙΟ: Βλαντιμίρ Μοϊσένκο (Vladimir Moiseyenko), Αλεξάντρ Νοβοτόσκι (Aleksandr Novototsky )
ΠΑΙΖΟΥΝ: Βλαντιμίρ Γκάριν (Vladimir Garin), Ιβάν Ντομπρονράβοβ (Ivan Dobronravov), Κονσταντίν Λαβρονένκο (Konstantin Lavronenko), Ναταλία Βντόβινα (Natalya Vdovina).
ΔΙΑΚΡΙΣΗ: Χρυσό Λιοντάρι φεστιβάλ Βενετίας 2003.

Από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως το καλύτερο road movie όλων των εποχών! Εγώ εκείνο που έχω να καταθέσω είναι ότι την πρώτη φορά που το είδα στο σινεμά το 2004 με είχε συγκλονίσει και προχθές που την είδα σε dvd τα συναισθήματα ήταν τα ίδια! Και είναι αυτό νομίζω το πιο αλάθητο κριτήριο για την ποιότητα κάποιας ταινίας: η αντοχή της μέσα στο χρόνο και στις πολλαπλές θεάσεις της από τον θεατή.

Η ιστορία της είναι απλή και ταυτόχρονα συναρπαστική:

Δυο αδέρφια στην ηλικία των 13-14 ετών γυρνούν αδιάφορα στο σπίτι όπου ζουν με τη μάνα τους και ξαφνικά αυτή τους λέει να κάνουν ησυχία γιατί μέσα κοιμάται ο πατέρας τους, τον οποίο τα παιδιά αγνοούν τελείως αφού λείπει 12 χρόνια!

Τα παιδιά ξαφνιάζονται και με μια μεγάλη περιέργεια αρχίζουν να παρακολουθούν τον πατέρα τους που δεν γνωρίζουν κάτι που συμβαίνει και με τους θεατές τους οποίους, όπως και τα παιδιά, ιντριγκάρει η παράξενη συμπεριφορά του επισκέπτη με τα πολύ λίγα λόγια. Αυτός προτείνει στα παιδιά και πάνε ένα ταξίδι για μια βδομάδα. Ένα ταξίδι περίεργο στις λίμνες και τα ποτάμια κατά τη διάρκεια του οποίου ο άντρας όλο κάνει κάτι μυστηριώδη τηλεφωνήματα, συναντάει κάποιους και κάτι ανταλλάσσει μαζί τους στήνουν τη σκηνή τους δίπλα σε μια λίμνη και ψαρεύουν, συγκρούεται με τον μικρό γυιό, ο μεγάλος δείχνει να τον θαυμάζει αλλά η περιέργεια των παιδιών όχι μόνο δεν λύνεται αλλά κλιμακώνεται με απρόβλεπτες στο τέλος εξελίξεις.

Και όλα αυτά μέσα από εκπληκτικά πλάνα και άκρως ποιητικές φωτογραφίες που δημιουργούν μιαν απροσδόκητη και μοναδική ατμόσφαιρα, μια κινηματογραφική ιδιαιτερότητα με τη δική της αριστουργηματική σφραγίδα.

Είναι η πρώτη ταινία του συγκεκριμένου σκηνοθέτη και δεν ξέρω αν το μετέπειτα έργο του είχε την ανάλογη συνέχεια. Πάντως όπως και να έχει το πράγμα είναι μια ταινία απολαυστική με πολύ καλή ηθοποιία -ο μικρός είναι συγκλονιστικός- που νομίζω ότι αξίζει να δείτε!

A short (and subjective ) list of witty films.

 Αρχική σημείωση: Η ανάρτηση αυτή είχε παρουσιαστεί σε έτερο blog της γράφουσας , με αφορμή κάποιο παλιότερο σχόλιο. Έγινε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση πάνω στο τι  θα μπορούσε να οριστεί ως ''πνευματώδης ταινία'' και φτιάχτηκε αυτή η μικρή κι υποκειμενική λίστα με ταινίες της κατηγορίας αυτής. Τα σχόλια που συνόδεψαν την ανάρτηση βοήθησαν πολύ στο να σχηματιστεί μια καλύτερη εικόνα για το τι θεωρείται ''witty film'' , γι'αυτό κι αποφάσισα να τα εντάξω στην μεταγραφή της ανάρτησης σε τούτο το blog . Από το Φλεβάρη -όταν έγινε η πρώτη ανάρτηση- μέχρι σήμερα, συμπλήρωσα με μια ταινία της φετινής σεζόν , την ταινία ''(500) Days of Summer'' -ελπίζω να συμφωνείτε!
Τέλος , να πω ότι αποφάσισα να κάνω την μεταγραφή αυτής της ανάρτησης γιατί  θα σας παρουσιάσω την ταινία ενός κατεξοχήν...witty σκηνοθέτη! (μάλλον στην μεθεπόμενη ανάρτηση)
***************************************************
Ψάχνοντας για έναν ορισμό θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο όρος wit αναφέρεται σε :'' ευστροφία, ετοιμότητα πνέυματος, ετοιμόλογο νου βασικά, και δευτερευόντως σε έξυπνη και πνευματώδη έκφραση ιδεών και ζωηράδα του νου.''  Διαβάζοντας τα παραπάνω , ο δικός μου ταπεινός νους τρέχει , στις παλιές screwball κωμωδίες των δεκαετιών 30 & 40!
Κι εδώ ξεκινά η λίστα μας:
Αναντίρρητα τιμητική θέση έχου οι ταινίες:
My man Godfrey 
The Philadelphia story .

His girl friday .
 Παρένθεση.  Εκείνη την εποχή έδρασαν οι Αφοί Μαρξ . Προσωπικά θεωρώ τον Groucho Marx ως έναν από τους πλέον πνευματώδεις ανθρώπους του κινηματογράφου-κι όχι μόνο! Στις ταινίες τους βέβαια κυριαρχεί τόσο το λεκτικό όσο όμως και το τσιρκολάνικο gag πράγμα που εν μέρει ίσως αποδυναμώνει τις ταινίες τους ως πνευματώδεις.
Επιβάλλεται ένας Billy Wilder Some like it hot
Επιβάλλεται κι ένας George Cukor ακόμη Adam's rib
Και μια ταινία με το αγαπημένο μου κινηματογραφικό δίδυμο The odd couple

Δεύτερη παρένθεση. Μέγας θαυμαστής του Groucho είναι ο Woody Allen. Τώρα αν ήταν στο χέρι μου θα έβαζα όλη σχεδόν τη φιλμογραφία του -αλλά κινδυνεύω να μού βάλετε τις φωνές. Οπότε περιορίζομαι στις:
Bananas
Manhattan murder mystery
Anything else

Whatever works
Τώρα περνάμε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και προσγειωνόμαστε στην πατρίδα του wit!
The lavender hill mob
Passport to pimlico
A fish called Wanda
Four weddings and a funeral
Shakespeare in love
Όλη η φιλμογραφία των Monty Python με σημαία το The meaning of life .
Κι οπωσδήποτε Gosford park . Αμερικανός ο σκηνοθέτης αλλά totally english and absolutely witty η ταινία ( Θα μιλήσουμε αναλυτικά γι'αυτήν λίαν συντόμως!).
Τέλος θα συμπλήρωνα τη λίστα με :
Murder by death

The last days of disco
Lost in translation
The royal tennenbaums 
(500) Days of Summer
Λοιπόν , σαν να πήρα φόρα. Σταματώ εδώ και παραδίδω τη σκυτάλη σ'εσάς για υποδείξεις , διορθώσεις , αντιρρήσεις , κι εννοείται -μην πω επιβάλλεται!- ότι συμπληρώνετε τη λίστα με όποια ταινία θεωρείτε αρκούντως...witty!
****************************************************

Vipera Lebetina είπε...

Να σου εξομολογηθώ crispy ότι δεν τις έχω δει όλες. Βασικά τη συντριπτική πλειοψηφία... Αλλά τι να κάνουμε! Από αυτές που έχω δει όμως πρέπει να πω ότι τις πέτυχες.. Αν σκεφτώ καμια άλλη θα σε ενημερώσω ταχύτατα!

21 Φεβρουαρίου 2010 5:05 μ.μ.

Vipera Lebetina είπε...

Crispy! Τώρα το πρόσεξα!! Είδες τον Sherlock Holmes!! Σου άρεσε? Ή μήπως θα περιμένουμε ανάρτηση με τις εντυπώσεις σου?

21 Φεβρουαρίου 2010 7:25 μ.μ.

winton tostello είπε...

Αγαπητή Crispy, να σ'ευχαριστήσω για την ανάρτηση αυτή, μιας και με χρίζεις ηθικό αυτουργό αυτής, όπως και για τις ευγενικές αναφορές στη διαδικτυακή μου δραστηριότητα! Η αλήθεια ήταν ότι μια απάντηση - σχόλιο θα με κάλυπτε απόλυτα, αλλά φαίνεται πως παρείχα και ενός είδους έμπνευση... Όπως και να έχει, και σε αναλογία με τις συνταγές σου, μου άνοιξες την όρεξη! Και επίσης καταχάρηκα με την αναφορά στον Bob Altman, προσωπική αδυναμία και παραγνωρισμένο δημιουργό, ανάμεσα στο ελληνικό κοινό, σινεφίλ και μη. Όντως το His Girl Friday, έπρεπε να το θυμηθώ, μου είχε κάνει εντύπωση η ταχύτητα των διαλόγων... Με μιαν ανάσα!

22 Φεβρουαρίου 2010 4:34 μ.μ.

Thomas Xomeritis είπε...

Ο Altman αγαπημένος μου. Prairie Home Companion να μια witty ταινία. Ξέχασες και τον John Waters, το Hairspray για παράδειγμα με την times-are-a-changin' Divine.

22 Φεβρουαρίου 2010 10:22 μ.μ.

inverted_a είπε...

Groucho για μια ζωή. Είμαστε όλοι Μαρξιστές. Όμορφη ιδέα, πρωτότυπη λίστα.

22 Φεβρουαρίου 2010 11:35 μ.μ.

Mike είπε...

Καλησπερα crispy, εντυπωσιακο αν μη τι αλλο ενα post που προτεινει τοσες ταινιες! Δεν εχω δει μολις 2 απο αυτες, τις "The lavender hill mob", "Passport to pimlico". Οι υπολοιπες ειναι στην σχεδον καθολικη πλειονοτητα τους πολυ ωραιες ταινιες. Μεγαλος φαν του Θεου Woody, του Groucho, των Python φυσικα... Απο τις screwball κωμωδιες επιτρεψε μου να προσθεσω (ειναι σιγουρα κι αλλες αλλα ειδικα αυτη ειναι ταινιαρα!) το "Bringing up Baby" του Howard Hawks! Μπραβο και παλι για το post. Καλο ξημερωμα!

23 Φεβρουαρίου 2010 12:35 π.μ.

e_digonis είπε...

Ο Ηλιας του 16ου. Της κακομοιρας!

23 Φεβρουαρίου 2010 11:31 π.μ.

crispy είπε...

@ όλους όσοι απαντήσατε! Σας ευχαριστώ πολύ κι ιδιαίτερα τον winton που έδωσε την αρχική ιδέα. Σωστά ο Tom θυμήθηκε και πρότεινε το Baltimorian wit του John Waters. Ναι , ο Altman ήταν από του πιο πνευματώδεις σκηνοθέτες και θα μπορούσα εκτός από το Gosford park να έβαζα ''mash'' & ''the long goodbye''. Το ''Bringing up baby'' που προτείνει ο Mike είναι αναμφίβολα από τις wittiest της screwball περιόδου. Τέλος , αφού έβαλα στη λίστα μου τις κλασικές κομεντί των ealing studios , το σωστό θα ήταν να είχα βάλει κι εκπροσώπους της αγαπημένης μου comedia all'italiana όπως πχ ''Ι soliti ignoti'' για να οδηγηθώ και σε κάποιες δικές μας κλασικές κωμωδίες που ήταν φανερά επηρεασμένες από το είδος αυτό , και δύο από τις οποίες προτείνει ο e_digonis. Επειδή είχα ετοιμάσει και κάποιο θεωρητικό υλικό θα προσπαθήσω αργότερα -μετά τον Μάη- να το επεξεργαστώ καλύτερα και να παρουσιάσω και μια αναθεωρημένη λίστα! Και πάλι ευχαριστώ. Και χαίρομαι που υπάρχουν κι άλλοι που λατρεύουν τον Groucho και το απόλυτο wit του!

  25 Φεβρουαρίου 2010 11:34 π.μ.

(Μεταγραφή)